باتوجه‌به این‌که پرینترهای سه بعدی دستگاه های حساسی هستند، نگهداری صحیح از آن‌ها اهمیت بالایی دارد. گاهی‌اوقات عدم رعایت نکته‌ای ساده می‌تواند به اجزای داخلی پرینتر آسیب سنگینی وارد کرده و عملکرد آن را دچار اختلال کند. برای این‌که بتوان به‌صورت اصولی به نگهداری پرینتر سه بعدی پرداخت، بهتر است تا همواره با استفاده از یک چک‌لیست مشخص تمامی بخش‌های پرینتر را بررسی کرد. در ادامه، به مهم‌ترین موارد درباره نگهداری پرینترهای سه بعدی خواهیم پرداخت تا اگر شما نیز قصد افزایش عمر مفید پرینتر خود را داشتید، بتوانید این کار را به صحیح‌ترین شکل ممکن انجام دهید.
نکات نگهداری پرینتر سه بعدی
| نکته | توضیحات | اهمیت |
|---|---|---|
| تمیز کردن نازل فیلامنت | حذف گرفتگی و رسوبات برای اطمینان از خروج یکنواخت فیلامنت | کیفیت بالای قطعات پرینت شده، جلوگیری از خرابی نازل |
| روغن‌کاری قطعات متحرک | کاهش اصطکاک، افزایش عمر قطعات | عملکرد روان دستگاه، جلوگیری از ایجاد صداهای اضافی |
| بررسی سفت بودن چرخ‌های شکاف V | اطمینان از محکم بودن قطعات و جلوگیری از جابه‌جایی آن‌ها | دقت در حرکت محورها، جلوگیری از تغییر ابعاد قطعه |
| تمیز کردن فن‌ها | خنک‌سازی مناسب قطعات الکترونیکی | جلوگیری از گرم شدن بیش از حد دستگاه و کاهش کیفیت چاپ |
| تمیز کردن چرخ‌دنده‌های اکسترودر | حذف رسوبات و بهبود عملکرد اکسترودر | تغذیه یکنواخت فیلامنت و جلوگیری از گیر کردن آن |
| بررسی سطح کشش تسمه‌ها | تنظیم صحیح کشش تسمه‌ها برای جلوگیری از شل شدن یا کشیده شدن بیش از حد آن‌ها | جلوگیری از حرکت‌های ناخواسته و آسیب به قطعات |
| چک کردن سیم‌ها و کابل‌ها | اطمینان از سالم بودن سیم‌ها و اتصالات | جلوگیری از برق‌گرفتگی، آتش‌سوزی و اختلال در عملکرد دستگاه |
| به‌روزرسانی سیستمعامل | رفع باگ‌ها و بهبود عملکرد دستگاه | افزایش پایداری و کارایی دستگاه |
| محافظت از صفحه پرینت | جلوگیری از خراشیدگی و آسیب دیدن صفحه | بهبود کیفیت سطح قطعات پرینت شده |
| استفاده از فیلامنت مناسب | انتخاب فیلامنتی که با دستگاه سازگار باشد | افزایش طول عمر دستگاه، جلوگیری از گرفتگی نازل و کاهش کیفیت چاپ |
نکات نگهداری از پرینترهای سه‌بعدی گستره وسیعی دارند و هر کدام از آن‌ها مرتبط با بخش خاصی از این دستگاه هستند. ۱۰ مورد از مهم‌ترین نکاتی که برای نگهداری بهتر از پرینتر سه‌بعدی باید آن‌ها را در نظر داشت را در ادامه خواهیم گفت.
تمیزکردن نازل فیلامنت
نازل فیلامنت یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر پرینتر است؛ چراکه عملکرد نادرست آن تاثیر بالایی را بر کیفیت قطعات پرینت‌شده خواهد گذاشت. سایت formfutura در تعریف نازل پرینتر های سه بعدی گفته است:
Nozzles are an important component of the 3D printing process, responsible for extruding the material onto the build plate layer by layer. There are various types of 3D printer nozzles available in the market, each with different uses and capabilities to cater to the diverse needs of 3D printing.
درصورتی‌که فیلامنت به‌صورت منحنی از سر نازل خارج شود، می‌توان این نتیجه را گرفت که نازل به‌درستی تمیز نشده و به‌همین‌خاطر داخل آن گرفتگی ایجاد شده‌است. ایجاد گرفتگی داخل نازل مشکلاتی همچون خروج هوا به‌جای فیلامنت و عدم جای‌گذاری صحیح فیلامنت (به‌دلیل خروج منحنی‌شکل) را در پی خواهد داشت. برای تمیزکردن نازل فیلامنت می‌توان از برس سیمی برنجی، ماسه یا نوک سوزن استفاده کرد. بهتر است تا تمامی مراحل نگهداری پرینتر سه بعدی با استفاده از ابزارهایی حرفه‌ای به‌انجام برسند تا آسیبی ایجاد نشود. برای خرید فیلامنت با کیفیت و ارزان می توانید سری به فروشگاه هگزاگون بزنید.
بیشتر بخوانید: فیلامنت چیست
انجام روغن‌کاری
برای این‌که دستگاه بتواند به‌درستی فعالیت کند، لازم است تا اجزای داخلی آن ازجمله ریل‌ها و بلبرینگ‌ها روغن کافی داشته باشند. عدم داشتن روغن کافی سبب می‌شود که قطعات اصطکاک بیش از حدی با یکدیگر پیدا کنند و ضمن اختلال در عملکرد پرینتر، دچار آسیب‌دیدگی شوند. اگر هر گونه صدای خراشیده‌شدن یا جیغ از دستگاه شنیده می‌شود، باید نسبت به روغن‌کاری آن اقدام کرد؛ همچنین، به‌طورکلی نیاز است تا پس از هر ۱۰۰۰ ساعت فعالیت، تمامی اجزا روغن‌کاری شوند تا مشکلی برای عملکرد آن‌ها به‌وجود نیاید.
بررسی چرخ‌های شکاف V
یکی دیگر از نکات تعمیر و نگهداری پرینتر سه بعدی که باید به آن توجه ویژه‌ای داشت، سفت‌بودن چرخ‌های شکاف V است. این چرخ‌ها به‌مرور زمان شل می‌شوند و به‌همین‌خاطر باید هر چندوقت یک‌بار از سفت‌بودن آن‌ها اطمینان حاصل کرد.
جهت تست این موضوع می‌توان برای چرخاندن آن‌ها با دست تلاش کرد؛ اگر این کار به‌آسانی انجام شود، بدین معنا است که چرخ‌ها به اندازه کافی سفت نیستند و به کمک مهره باید آن‌ها را سفت کرد؛ اما اگر نتوان آن‌ها را با دست خالی چرخاند، بدین معنا است که چرخ‌ها هنوز شل نشده‌اند؛ دراین‌میان، باید به این نکته نیز توجه داشت که چرخ‌های شکاف V نباید بیش از حد سفت شوند؛ چراکه سفت‌شدن بیش از حد آن‌ها می‌تواند آسیب‌زا باشد.
بیشتر بخوانید:پرینتر سه بعدی دندانپزشکی
تمیزکردن فن‌ها
وظیفه خنک‌کردن پرینتر سه بعدی کاملا برعهده فن‌ها است. درصورتی‌که فن‌ها نتوانند به‌خوبی کار کنند، نتیجه پرینت کاملا تحت‌تاثیر قرار خواهد گرفت؛ چراکه افزایش بیش از حد دما فیلامنت‌ها را دچار تغییر فرم کرده و همین امر می‌تواند شکل قطعه اصلی را تحت تاثیر قرار دهد. برای تمیزکردن فن‌ها و بهبود عملکرد آن‌ها، می‌توان از هوای فشرده استفاده کرد.
درصورتی‌که هوای فشرده کارساز نبود، می‌توان با استفاده از پنبه و الکل پره‌های فن را تمیز کرد. لازم به ذکر است که تمیزکردن فن‌ها جهت نگهداری پرینتر سه بعدی نه‌تنها باعث می‌شود که قطعات با کیفیت بهتری تولید شوند، بلکه عمر فن‌ها را نیز افزایش داده و از ایجاد هزینه‌های بیشتر جلوگیری می‌کند.
درصورتی‌که چرخش فن‌ها با ایجاد صدا همراه است یا این‌که محور چرخش آن‌ها دچار خمیدگی و ناترازی شده‌است، باید حتما نسبت به تعمیر و حل مشکلات پیش‌آمده اقدام کرد. بهتر است تا رفع چنین مشکلاتی به یک متخصص سپرده شود تا آسیبی به بخش‌های دیگر پرینتر وارد نشده و هزینه‌ها افزایش پیدا نکنند. همان‌طورکه احتمالا شما نیز می‌دانید، اغلب قطعات پرینترهای سه بعدی وارداتی هستند و خرید آن‌ها هزینه زیادی را در پی دارد.
تمیز کردن چرخ‌دنده‌های اکسترودر
اگر با نحوه عملکرد و اجزای داخلی پرینترهای سه بعدی آشنایی داشته باشید، قطعا می‌دانید که داخل اکسترودر چرخ‌دنده‌هایی قرار دارند که بعد از گرم‌شدن فیلامنت و ورود آن به اکسترودر، با چرخش در جهات مختلف ضمن این‌که ساختار فیلامنت ذوب‌شده را یکنواخت می‌کنند، باعث حرکت رو به جلوی آن نیز می‌شوند.
چرخ‌دنده‌های اکسترودر به‌دلیل رسوباتی که روی آن‌ها تشکیل می‌شوند، بعد از مدتی به تمیزکاری نیاز پیدا کرده و باید این رسوبات به‌خوبی از بین دندانه‌ها حذف شوند. برای تمیزکردن چرخ‌دنده‌های اکسترودر و نگهداری از پرینتر سه بعدی، می‌توان از هوای فشرده‌شده یا یک مسواک کهنه استفاده کرد. البته بهتر است تا این کار را به یک متخصص سپرد تا اجزای داخلی پرینتر آسیب نبینند.
بررسی سطح کشش تسمه
یکی دیگر از مواردی که باید به آن توجه داشت، بررسی سطح کشش تسمه است. سطح کشش تسمه باید به اندازه‌ای باشد که نیروی بیش از حدی به تسمه یا پیچ‌های نگهدارنده آن وارد نشود؛ درواقع، فقط به اندازه‌ای باید تسمه را تنگ کرد که از پرش و جابه‌جایی تسمه از روی پولی‌ها جلوگیری به‌عمل آید. این مورد را می‌توان یکی از مهم‌ترین نکات تعمیر و نگهداری پرینتر سه بعدی دانست؛ چرا که عدم رعایت آن می‌تواند به اجزای گران قیمتی از پرینتر آسیب زده و هزینه زیادی را ایجاد کند.
چک‌کردن دائمی سیم‌ها و کابل‌ها
بعضی از سیم‌ها و کابل‌هایی که در ساخت بهترین پرینتر سه بعدی مورد استفاده قرار می‌گیرند، یا دائما در معرض دمای بالا هستند یا این‌که در طول پرینت‌کردن یک قطعه، دائم حرکت می‌کنند. هر دو عامل حرارت بالا و حرکت دائمی، می‌توانند به این سیم‌ها آسیب رسانده و خطرات فراوانی مانند برق‌گرفتگی یا آتش‌سوزی را ایجاد کنند؛ همچنین، اتصال آن‌ها با ادوات دیگر ممکن است مشکلاتی همچون سوختن موتور را در پیش داشته باشد که ضرری بسیار گران‌قیمت است. پیشنهاد می‌کنیم که در نگهداری پرینتر سه بعدی، همواره توجه ویژه‌ای به کابل و سیم‌هایی که وجود دارند داشته باشید تا از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری شود.
به‌روزرسانی سیستم عامل
یکی دیگر از نکات نگهداری پرینتر سه بعدی که تاثیرگذاری بالایی نیز خواهد داشت، به‌روزرسانی دائمی سیستمعامل است. درصورتی‌که پرینتر خود را از شرکتی معتبر تهیه کرده باشید، قطعا هر چندوقت یک‌بار آپدیت‌های متفاوتی برای سیستمعامل آن ارائه می‌شوند تا باگ‌های نرم‌افزاری مختلفی که دستگاه با آن‌ها درگیر است حل شوند. بهتر است که اگر سیستم عامل گزینه به‌روزرسانی خودکار دارد، آن را فعال کرد؛ در غیر این صورت، باید هر چند هفته یک‌بار لیست آپدیت‌ها را بررسی کرد و اگر آپدیت جدیدی ارائه شده بود، آن را دانلود و سپس نصب کرد.
محافظت از صفحه پرینت
افرادی که تابه‌حال با پرینترهای سه‌بعدی کار کرده‌اند، می‌دانند که بعد از مدتی صفحه پرینت دچار خراشیدگی می‌شود و این موضوع می‌تواند روی سطح قطعه پرینت‌شده نیز تاثیر بگذارد؛ چراکه خراشیدگی‌ها و ناترازی‌ها روی سطح صفحه پرینت، هم‌ترازی لایه‌هایی که پرینت می‌شوند را بهم می‌ریزد. برای محافظت از صفحه پرینت، می‌توان از چسب کپتون استفاده کرد. چسب کپتون نوعی چسب است که مقاومت حرارتی بالایی داشته و با چسباندن آن روی صفحه پرینت، می‌توان از آسیب‌دیدن این صفحه جلوگیری کرد. محافظت از صفحه پرینت یکی از مهم‌ترین نکات تعمیر و نگهداری پرینتر سه بعدی محسوب می‌شود؛ چراکه آسیب‌دیدن این صفحه، چندان قابل‌جبران نبوده و باید صفحه‌ای جدید خریداری کرد.
استفاده از فیلامنت‌های مناسب
برای این‌که عمر انواع پرینتر سه بعدی افزایش یافته و مشکلاتی ازجمله گرفتگی مجراها، سوختن داخل لوله‌ها و … برای آن ایجاد نشود، باید از فیلامنت‌هایی استفاده کرد که مناسب دستگاه هستند. فیلامنت یکی از مهم ترین مواد مصرفی پرینتر سه بعدی می باشد. هر یک از پرینترهای سه بعدی که در بازار به‌فروش می‌رسند، مشخص کرده‌اند که از چه فیلامنت‌هایی پشتیبانی می‌کنند و حتما باید از همان فیلامنت‌ها برای کار با آن‌ها استفاده کرد. استفاده از فیلامنت‌هایی که برای یک دستگاه غیرمجاز شناخته شده‌اند، تمامی اجزای پرینتر ازجمله نازل، اکسترودر، چرخ‌دنده‌های اکسترودر، مجراهای انتقال و … را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد. برای آشنایی با بهترین فیلامنت پرینتر سه بعدی مقاله مربوط به آن را بخوانید.
پیشنهاد می‌کنیم که قبل از اقدام به خرید پرینتر سه بعدی، حتما فیلامنتی که برای آن مورد استفاده قرار می‌گیرد را نیز بررسی کنید. گاهی‌اوقات افراد قصد پرینت قطعات خاصی را دارند؛ اما متاسفانه به نوع فیلامنت دقت نکرده و پرینتری را تهیه می‌کنند که فیلامنت مورد استفاده‌اش با فیلامنتی که برای ساخت آن قطعه موردنیاز است، یکی نیست.
سخن پایانی
در این مطلب، سعی کردیم تا به معرفی و بررسی مهم‌ترین نکات تعمیر و نگهداری پرینتر سه بعدی بپردازیم. همان‌طورکه گفته شد، اجزای مختلفی ازجمله نازل، چرخ‌دنده‌ها و فن‌ها باید به‌طور دائمی تمیز شوند تا از انباشته‌شدن رسوبات جلوگیری به‌عمل آید؛ همچنین، با استفاده از تجهیزات جانبی مانند چسب کپتون، می‌توان از صفحه پرینت محافظت کرد.
علاوه‌براین، دستگاه ازلحاظ مکانیکی نیز باید دائما مورد بررسی قرار بگیرد. سفت‌بودن چرخ‌های شکاف V، عدم جابه‌جایی تسمه و عدم آسیب‌دیدن سیم‌های برق در جابه‌جایی‌های مکانیکی و تحمل حرارت، از مهم‌ترین نکات نگهداری پرینتر سه بعدی هستند؛ همچنین، سیستمعامل پرینتر نیز باید همواره به‌روزرسانی شود تا باگ‌های مختلف آن برطرف شده و با اجزای مکانیکی هماهنگی کامل داشته باشد.